And what’s at stake here?

De stakeholder, de belanghebbende, is binnen de ontwerp discipline van zeer groot belang. Al in een vroeg stadium wordt de stakeholder betrokken bij het ontwerpproces. De stakeholder geeft richting aan het ontwerpproces door in eerste instantie een vraag naar een product te genereren en daardoor ook het proces te financieren. Het is dan ook binnen deze disciplines zeer belangrijk om deze doelgroep al snel in kaart te brengen zodat je de kennis strategisch in kunt zetten. Wat is zijn identiteit? Wat zijn de wensen?

Maar…in welke hoedanigheid kun je deze vraag naar belanghebbenden stellen binnen een autonome praktijk. De avant-garde, zo hebben wij gezien detecteert maatschappelijke problemen die veelal verborgen zijn in het weefwerk van deze maatschappij. Anders dan bij een ontwerper zal de kunstenaar zelf op zoek gaan naar ‘problemen’. Hij probeert met zijn ‘product’ een discussie op gang te brengen die uiteindelijk zal moeten leiden naar nieuwe inzichten. De kunstenaar gebruikt een vorm van dialectiek om tot een product te komen en in sommige gevallen is deze dialectiek zelf het product; bijvoorbeeld in het geval van een conversation piece.

Nu de kunst zijn aandachtsgebied steeds verder verschuift van een studio galerie gerichte praktijk naar een plek in de publieke ruimte is het ook steeds wenselijker geworden om de vraag naar mogelijke belanghebbenden te stellen. Het publieke domein bestaat immers niet alleen maar uit geconditioneerde kunstliefhebbers maar uit een enorme diversiteit aan mensen.

Het doel is in eerste instantie de vocabulaire op deze in kaart gebrachte doelgroepen makkelijker en trefzekerder af te kunnen stemmen op deze doelgroep. Naast het feit dat je het bereik verhoogd is het ook zo dat er zich onder de mogelijke belanghebbenden potentiële geldschieters voor het ontworpen project kunnen zitten.

Door hier op een directe manier naar te vragen kom je deze mogelijkheden eerder op het spoor en kun je deze ook makkelijker bij het project betrekken.

Wanneer is het, het geschikte moment om een dergelijke vraag naar belanghebbenden te stellen? Een relevante vraag want doe je dit te vroeg in het proces dan krijgt het idee al te veel sturing en gaat dat wellicht ten koste van  de dialectische vorm  die de artistieke methode kenmerkt. Maar start je te laat in het traject met het identificeren van mogelijke belanghebbenden dan loop je het risico dat je de resultaten uit een dialoog met deze groep niet meer kunt verwerken in het product of het artefact, of het nu gaat om financiële- of inhoudelijk zaken.

Binnen deze test setting heb ik de vraag naar de belanghebbende  ongeveer op drie kwart in duur van het proces gezet. Ik gebruik hier; ongeveer want niet iedere deelnemer was al aangekomen bij deze fase. Zo waren sommige deelnemers tijdens de test nog volop aan het schetsen en een enkeling nog aan het verzamelen (zie proces cirkel figuur 1). Dit levert over het algemeen geen problemen op voor het resultaat. Het werkproces binnen de artistieke praktijk is dynamisch en laat zich niet dwingen in een structuur. Het doel is uiteindelijk dat de deelnemer na verloop van tijd zelf inschat wanneer hij / zij een instrument / formulier / applicatie wil  gebruiken.

figure 1: process circle implementation appropriate research tools, (Linker, 2016)

Binnen de  geïmplementeerde procescirkel heb ik verschillende instrumenten opgenomen. Waaronder naast de stakeholderdiagram conversation piece, six-hat-feedback en de questionnaire. Voor je verder gaat met produceren kun je overwegen een of meer instrumenten aan te wenden om het ontwerp te testen.

 

figure 2: stakeholders diagram, hand-out (Linker, 2016)

De stappen zijn als volgt:

1. Binnen de cirkel artist vul je het type kunstenaar in, bijvoorbeeld schilder beeldhouwer etc

2. Binnen de cirkel artwork de gegevens van het artefact in, medium betekenis etc

3. Binnen de cirkel public de gegevens van het publiek, wat is de doelgroep(en)

4. Binnen de cirkels stakeholder 1 en 2 vul je de belanghebbenden in van de relatie tussen artwork en public

5. In duo’s de ingevulde formulieren interpreteren

Door de mogelijke ‘spelers’ binnen hun eigen project in kaart te brengen komen de deelnemers in de gelegenheid nieuwe verbanden te ontdekken. Dergelijke verbanden kunnen een aanzet zijn tot een ander werk, een mogelijke variatie op het bestaande werk of kan  een nieuwe impuls zijn binnen het proces.

Een uitgebreid analysediagram is via onderstaande link te downloaden

lesmateriaal_stakeholder analyse_PDF